Spadek otwiera się z chwilą śmieci spadkodawcy (art. 924 kc). Spadkobiercy nabywają spadek po upływie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieli się o tytule swego powołania (czyli najczęściej po upływie 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy), chyba że złożą wcześniej oświadczenie o przyjęciu spadku. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku (art. 1015 § 1 i 2 zd. 1 kc). Aby uzewnętrznić fakt posiadania praw i obowiązków po zmarłym należy przedstawić dokumenty, który potwierdzą kto i w jakich częściach jest spadkobiercą, tj. odpisy aktów stanu cywilnego – aktów urodzenia lub aktów małżeństwa. Postępowanie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku zwykle przeprowadza się w sądzie. Można skorzystać także z innego rozwiązania i udać się do notariusza. W myśl art. 1025 §1 Kodeksu cywilnego notariusz na zasadach określonych w odrębnych przepisach sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Dokument ten zastępuje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i jest swoistego rodzaju „uproszczonym” wariantem nabycia spadku. Nie oznacza to jednak, że można udać się do notariusza w każdym przypadku.
Warunkiem skorzystania z możliwości sporządzenia aktu dziedziczenia jest dziedziczenie ustawowe lub dziedziczenie na podstawie zwykłego testamentu oraz gdy nie dotyczy testamentów szczególnych ( art. 95a ustawy z dnia 19 lutego 1991r. Prawo o notariacie, Dz. U. 2008.189.1158 z późn. zm. ). Wydanie takiego aktu jest możliwe także tylko wtedy gdy sprawy mają charakter bezsporny, czyli najogólniej przyjmując spadkobiercy są zgodni co do faktu, że są powołania do dziedziczenia i w części jaka im przysługuje . Ważne jest również to, że akty poświadczenia dziedziczenia wydawane są tylko względem spadków otwartych od dnia 1 lipca 1984r. (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2007r. o zmianie ustawy-Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 181, poz. 1287).
Stan prawny na dzień 2 marca 2012 roku.
- Oprac. EŁ
