W piątek wieczorem na parkingu sklepu samoobsługowego zauważyłem, że kierowca samochodu marki Opel Astra wysiadając z samochodu, zapomniał zamknąć drzwi. Zaczekałem aż kierowca wszedł do sklepu, po czym otworzyłem drzwi jego samochodu i zabrałem torbę podróżną marki Samsonite. To była nowa torba, pusta w środku, miała jeszcze przytwierdzoną kartkę z ceną 600 złotych. Miałem totalnego pecha, ponieważ właściciel pojazdu marki Opel Astra nagle wyszedł ze sklepu, zobaczył mnie w momencie zabierania torby z samochodu i zaalarmował krzykiem przejeżdżający obok radiowóz, w którym znajdowali się funkcjonariusze policji. Policjanci zabrali mnie na komisariat i przedstawili zarzut popełnienia kradzieży, tj. czynu z art. 278 § 1 kk, a także pouczyli o możliwości dobrowolnego poddania się karze. Nie wiem, co powinienem w takiej sytuacji zrobić – mam wątpliwości, czy w jakikolwiek sposób „zyskam”, korzystając z instytucji dobrowolnego poddania się karze.
Odpowiedź: Zgodnie z art. 335 kpk (skrót „kpk” oznacza zwrot „kodeksu postępowania karnego”) prokurator może umieścić w akcie oskarżenia wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego za występek zagrożony karą nieprzekraczającą 10 lat pozbawienia wolności bez przeprowadzenia rozprawy, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Powołany przepis statuuje instytucję dobrowolnego poddania się karze, tj. instytucję skazania bez przeprowadzenia rozprawy. Bezspornym jest, że występek kradzieży z art. 278 § 1 kk jest zagrożony karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, a zatem jego sprawca może skorzystać z instytucji dobrowolnego poddania się karze wyrażonej w art. 335 kpk. Skorzystanie z przedmiotowej instytucji polega najczęściej na przyznaniu się przez podejrzanego do sprawstwa zarzucanego mu czynu, złożeniu wyjaśnień oraz złożeniu do protokołu przesłuchania albo w odrębnym piśmie oświadczenia zawierającego propozycję wymierzenia ściśle skonkretyzowanych kary lub środka karnego za określony, zarzucany występek (w tym wypadku czyn z art. 278 § 1 kk), która to propozycja wymiaru kary musi zostać zaakceptowana przez prokuratora. W niniejszej sprawie mogłaby to być przykładowo kara 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby albo kara grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych, tj. 500 złotych (art. 278 § 1 kk w zw. z art. 58 § 3 kk w zw. z art. 33 § 1 i 2 kk). Istotnym jest, że decydując się na skorzystanie z instytucji dobrowolnego poddania się karze, można mieć wpływ na wysokość orzekanej w przyszłości przez sąd kary już na etapie postępowania przygotowawczego (tj. poprzedzającego postępowanie sądowe), przy czym można „negocjować” karę z prokuratorem. Wyrażenie przez podejrzanego woli skorzystania z tejże instytucji jest traktowane jako okoliczność łagodząca. Ponadto skorzystanie z tejże instytucji – w razie zaakceptowania przez sąd uzgodnionej pomiędzy prokuratorem i podejrzanym kary – znacznie skróci proces karny, ponieważ sąd wyda wyrok skazujący już na posiedzeniu, zaniecha tym samym przeprowadzenia rozprawy (tj. nie będzie ponownie przesłuchiwał świadków, biegłych, oskarżonego oraz nie będzie przeprowadzał innych czynności dowodowych). W rezultacie tego, iż sąd nie przeprowadzi postępowania dowodowego, ulegną zmniejszeniu koszty sądowe, do zapłaty których jest zobligowany podejrzany (oskarżony) w razie wydania wyroku skazującego, tj. nie będzie wydatków dokonanych z tytułu należności świadków i biegłych (kosztów dojazdów na rozprawę i utraconych zarobków przez świadków oraz wynagrodzenia za sporządzone w toku przewodu sądowego opinie przez biegłych), ryczałtu kuratora za sporządzenie wywiadu środowiskowego itp. Wymaga również podkreślenia dopuszczalność cofnięcia przez oskarżonego zgody na skazanie bez rozprawy także po wniesieniu przez prokuratora aktu oskarżenia wraz z przedmiotowym wnioskiem, a nawet na posiedzeniu sądu w przedmiocie tego wniosku. Reasumując, skorzystanie z instytucji dobrowolnego poddania się karze, jest korzystne dla obydwu stron procesu, tj. podejrzanego (oskarżonego) i prokuratora.
KK
