W sobotę poszłam na cmentarz, żeby złożyć kwiaty na grobie dziadka oraz zapalić znicze. Gdy spacerowałam alejkami cmentarza, zobaczyłam, że znany mi, dotychczas niekarany, 22 – letni mężczyzna – Jan S. zabiera z nagrobka dziadka wazon i sztuczne kwiaty o wartości około 200 złotych. Na szczęście miałam w torebce telefon komórkowy, więc natychmiast zawiadomiłam policję, która zdążyła ująć sprawcę, przebywającego nadal na terenie cmentarza. Zastanawiam się, czy zachowanie tego mężczyzny zostanie zakwalifikowane przez funkcjonariuszy policji jako przestępstwo, czy tylko jako wykroczenie oraz jaką karą jest zagrożone?
Odpowiedź: Zachowanie Jana S. stanowi przestępstwo usiłowania ograbienia grobu wyczerpujące znamiona art. 13 § 1 kk w zw. z art. 262 § 2 kk (skrót „kk” oznacza zwrot „kodeksu karnego”). Zgodnie z art. 262 § 2 kk kto ograbia zwłoki ludzkie, grób lub inne miejsce spoczynku zmarłego, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Wskazany występek oznacza zatem zachowanie polegające na przywłaszczeniu przez sprawcę jakichkolwiek przedmiotów mających związek z miejscem spoczynku zmarłego, tj. kwiatów, zniczy, wazonów, rzeźb, elementów metalowych (np. krzyży, wizerunków świętych, liter), płyty nagrobka itp. Istotnym jest, że nie ma znaczenia, do kogo należała przywłaszczona rzecz (np. do spadkobierców zmarłego, znajomych, osób postronnych) oraz jaką miała wartość materialną. W związku z tym wymaga podkreślenia, że ograbienie grobu nigdy nie zostanie zakwalifikowane jako wykroczenie (a zatem czyn zagrożony niższą karą niż przestępstwo), ponieważ wymienione przestępstwo nie należy do kategorii przestępstw przepołowionych, tj. mających swój odpowiednik w kodeksie wykroczeń, gdzie wartość przedmiotu czynności wykonawczej wynosi do 250 złotych. W konsekwencji powyższego nie ma znaczenia wartość przywłaszczonych z grobu rzeczy – czyn sprawcy zawsze będzie stanowił przestępstwo.
W przedmiotowej sprawie istotnym jest także wysokie zagrożenie karą, tzn. karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat, które uniemożliwia zastosowanie wobec Jana S. warunkowego umorzenia postępowania karnego. Wskazane zagrożenie jest identyczne jak zagrożenie przewidziane dla przestępstwa oszustwa (wyłudzenia), co potwierdza, że przestępstwo ograbienia grobu jest traktowane jako budzące odrazę i zasługujące na surowe karanie. Prawdopodobną karą, która zostanie wymierzona Janowi S. za popełnienie przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 262 § 2 kk, będzie zatem kara pozbawienia wolności poniżej 2 lat z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 – 5 lat próby (art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk).
KK
