W sobotę wieczorem jechałem samochodem marki Honda Civic do swojej dziewczyny Marioli G., z którą zamierzałem udać się na dyskotekę. Podczas jazdy samochodem zostałem zatrzymany do rutynowej kontroli drogowej przez funkcjonariuszy policji. Gdy wysiadałem ze swojego pojazdu, z mojej kieszeni wypadły trzy woreczki foliowe, w których znajdował się biały proszek oraz jeden woreczek foliowy z brunatną substancją. Zapewniłem funkcjonariuszy policji, że w żadnym z opakowań nie znajdują się narkotyki, lecz zwykłe substancje spożywcze – przyprawy. Oczywiście wiedziałem, że kłamię – we wszystkich opakowaniach znajdowały się należące do mnie narkotyki, przy czym nie posiadałem jakiegokolwiek zezwolenia na dysponowanie narkotykami. Wbrew powyższemu funkcjonariusze policji zatrzymali przewożone przeze mnie substancje, wszczęli postępowanie przygotowawcze, zaś prokurator dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu badań chemicznych, który ustalił, że ujawnione u mnie substancje stanowiły amfetamina i żywica konopi zwana popularnie haszyszem. Jakie będą prawdopodobne konsekwencje mojego zachowania przy uwzględnieniu, że nie jestem osobą uzależnioną od narkotyków, zaś środki psychoaktywne zażywam sporadycznie?
Amfetamina stanowi substancję psychotropową zaliczaną do grupy II-P, zaś żywica konopi (haszysz) – środek odurzający grupy I-N i IV-N. Wykaz przedmiotowych substancji jest wskazany w załącznikach nr 1 i 2 do ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 roku Nr 179, poz.1485 z późn.zm.). W związku z tym opisane zachowanie należy zakwalifikować jako przestępstwo posiadania środków odurzających lub substancji psychotropowych wyczerpujące znamiona art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Istotnym jest, że dla przypisania odpowiedzialności za występek z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii nie ma znaczenia cel posiadania oraz okres dysponowania środkiem. W związku z tym odpowiedzialność karną poniesie zarówno osoba posiadająca środek odurzający lub substancję psychotropową przez okres kilku dni, tygodni, miesięcy, lat, jak również przez okres 1 godziny. Ponadto wymaga podkreślenia, że odpowiedzialność karną poniesie zarówno okazjonalny użytkownik, osoba uzależniona, jak również osoba czerpiąca korzyści majątkowe z handlu narkotykami. Bezspornym jest także, iż karalne jest posiadanie nawet nieznacznej ilości narkotyku na własne potrzeby, bez względu na to, kiedy ma nastąpić konsumpcja.
W przedmiotowej sprawie interesującym jest, że z punktu widzenia prawa legalna jest konsumpcja narkotyków, ponieważ brak jest przepisu zakazującego spożywanie substancji psychotropowych oraz środków odurzających. W rezultacie brak jakiegokolwiek przepisu, który penalizowałby zażywanie środków psychoaktywnych, czy to w formie wykroczenia, czy też w postaci przestępstwa, sprawia, że państwo nie może zabronić obywatelowi korzystania z czegoś, co jest prawnie dopuszczalne, nawet jeśli jest szkodliwe dla zdrowia.
W rezultacie powyższego oraz przy założeniu incydentalności przestępnego zachowania sprawcy przedmiotowego występku zostanie prawdopodobnie wymierzona kara pozbawienia wolności do 2 lat z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 – 5 lat próby (art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 i § 2 kk – skrót „kk” oznacza zwrot „kodeksu karnego”). Wymaga podkreślenia, że wobec sprawcy czynu z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii można warunkowo umorzyć postępowanie karne (art. 66 § 1 i 2 kk). Istotnym jest, że w sytuacji skazania za przestępstwo wyczerpujące dyspozycję art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz warunkowego umorzenia postępowania karnego sąd obligatoryjnie orzeka przepadek środka odurzającego lub substancji psychotropowej, nawet jeśli nie były własnością sprawcy (art. 70 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii), tj. w niniejszej sprawie zostanie orzeczony przepadek amfetaminy i haszyszu. Ponadto w razie skazania za wzmiankowany występek sąd może orzec na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii nawiązkę w wysokości do 50.000 złotych z wyjątkiem sytuacji, gdy sprawca jest osobą uzależnioną (art. 70 ust. 4 i 5 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii). Zważywszy zatem, iż sprawca występku w przedmiotowej sprawie nie jest osobą uzależnioną, wysoce prawdopodobnym jest orzeczenie nawiązki. Wymaga nadto podkreślenia, że zawieszając wykonanie kary, sąd może zobowiązać skazanego do powstrzymania się od używania środków odurzających (art. 72 § 1 pkt 5 kk) lub poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym (art. 72 § 1 pkt 6 kk).
Należy także mieć na uwadze, że sprawca przedmiotowego występku może niejako „zwiększyć” swoje szanse na łagodniejsze potraktowanie przez organy ścigania i sąd w sytuacji, gdy w toku postępowania karnego (tj. po przedstawieniu zarzutów w postępowaniu przygotowawczym i przed zamknięciem przewodu sądowego) dobrowolnie podda się leczeniu i rehabilitacji lub udziałowi w programie profilaktyczno – leczniczym prowadzonym przez zakład opieki zdrowotnej lub inny podmiot działający w ochronie zdrowia. W takiej sytuacji prokurator albo sąd w postępowaniu sądowym do chwili zamknięcia przewodu sądowego będzie mógł zawiesić postępowanie przygotowawcze/postępowanie sądowe do czasu zakończenia leczenia, tj. prokurator/sąd będzie uprawniony (nie: zobowiązany) do zawieszenia postępowania. Natomiast po podjęciu postępowania przygotowawczego prokurator, uwzględniając wyniki leczenia, rozstrzygnie o dalszym prowadzeniu postępowania albo wystąpi do sądu z wnioskiem o warunkowe umorzenie postępowania karnego, zaś sąd – po podjęciu postępowania sądowego – rozstrzygnie o dalszym prowadzeniu postępowania albo warunkowo umorzy postępowanie (art. 72 ust. 1 i 2 oraz art. 73 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii). Niewątpliwym zatem pozostaje, że zakończenie przez sprawcę wymienionego powyżej leczenia lub uczestnictwa w programie z pozytywnym skutkiem „zwiększy” szansę na zastosowanie względem niego instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego, a tym samym „zmniejszy” ewentualność wydania wyroku skazującego.
KK
