Polskie prawo spadkowe jest skomplikowane. Wiele osób zapomina, że otrzymanie spadku po bliskiej osobie wiąże się ze zobowiązaniami wobec urzędu skarbowego.
Pytanie: W 2008 roku zmarł nasz Tata. Po otwarciu testamentu okazało się, że jako jedyny syn zostałem głównym spadkobiercą. Tata zapisał mi swoje mieszkanie. Złożyłem do sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku i po kilku miesiącach otrzymałem stosowny dokument – postanowienie sądu potwierdzające nabycie spadku. Byłem pewny, że dziedzicząc po rodzicach jestem zwolniony od płacenia podatku od spadków. Niestety, kilka miesięcy temu zostałem wezwany do urzędu skarbowego, gdzie poinformowano mnie, że będę musiał zapłacić przedmiotowy podatek, przy czym pouczono mnie, iż podstawę opodatkowania będzie stanowić wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego (tj. w moim przypadku podstawę opodatkowania będzie stanowić wartość wzmiankowanego mieszkania). Jednocześnie wytłumaczono mi, iż powyższy obowiązek zapłaty podatku stanowi konsekwencję tego, że nie dopełniłem w terminie sześciu miesięcy ważnych formalności. Nie pomogło tłumaczenie, że nic nie wiedziałem o takim obowiązku. Czy mogę odwołać się od decyzji urzędu skarbowego? Nie stać mnie na zapłacenie wysokiego podatku.
Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn dzieci zmarłego nie muszą płacić podatku spadkowego, jeśli zgłoszą nabycie spadku we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie skarbowym w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Taki sam obowiązek spoczywa na spadkobiercach, którzy nabycie spadku poświadczają u notariusza.
Kiedy trzeba zgłosić
Sześciomiesięczny termin liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia albo od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Aby zgłosić nabycie własności mieszkania, czy innych rzeczy, lub praw majątkowych w urzędzie skarbowym, spadkobierca wypełnia formularz SD-Z2 , który można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Finansów.
Od kiedy zwolnienie z podatku
Te korzystne dla najbliższej rodziny zasady opodatkowania spadków i darowizn obowiązują tylko dla osób, które nabyły spadek po 31 grudnia 2006 roku. Za datę nabycia spadku uważa się dzień śmierci spadkodawcy. Spadki uzyskane przed 1 stycznia 2007 roku opodatkowane są na starych zasadach.
Kto korzysta ze zwolnienia
Z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn uzyskanych po 1 stycznia 2007 roku może skorzystać tylko najbliższa rodzina: małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, rodzeństwo(także przyrodnie), pasierb, pasierbica, ojczym i macocha. Zwolnienie nie obejmuje zięcia, synowej, teścia i teściowej.
Podatek nie musi być wysoki
Jeśli nie dopełnimy obowiązku i nie zawiadomimy urzędu skarbowego w ciągu sześciu miesięcy musimy zapłacić podatek zgodnie z zasadami odnoszącymi się do bliskich z pierwszej grupy podatkowej. Jedyną ulgą może być wtedy ulga mieszkaniowa, czyli nie wliczanie do podstawy opodatkowania wartości 110 m kw. powierzchni użytkowej lokalu, który jest przedmiotem dziedziczenia.
- Opr. Marianna Pszczółkowska
- konsultacja prawna Katarzyna Koć
