Od początku roku 2016 na terenie całej Polski funkcjonuje system darmowej pomocy prawnej. Jest to rezultat wejścia w życie ustawy przygotowanej w Ministerstwie Sprawiedliwości zakładającej stworzenie ogólnopolskiego systemu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej.
Zgodnie z uchwaloną dnia 5 sierpnia 2015 r. ustawą, stworzony został dostęp do nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej osobiście przez adwokata lub radcę prawnego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach, z ich upoważnienia, aplikanta adwokackiego lub aplikanta radcowskiego, w lokalach udostępnionych przez gminy lub powiaty. Natomiast w punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe porad udzielają także doradcy podatkowi – w zakresie prawa podatkowego, z wyłączeniem spraw podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz absolwenci wyższych studiów prawniczych (posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej).
Łącznie utworzone zostały 1524 punkty na terenie całego kraju (minimum 2 w każdym powiecie).
Dostęp do nieodpłatnej pomocy prawnej został zapewniony od 1 stycznia 2016 r.
Dla kogo?
Ustawa zakłada, że darmową pomoc prawną (na etapie przedsądowym) otrzymają:
· osoby, które nie ukończyły 26. roku życia,
· osoby fizyczne, którym w okresie roku poprzedzającego zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej na podstawie ustawy o pomocy społecznej,
· osoby, które ukończyły 65. lat,
· osoby posiadające ważną Kartę Dużej Rodziny,
· kombatanci,
· weterani,
· zagrożeni lub poszkodowani katastrofą naturalną, klęską żywiołową lub awarią techniczną.
Co obejmuje?
Pomoc prawna będzie polegała na:
· poinformowaniu osoby uprawnionej o obowiązującym stanie prawnym, przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach;
· wskazaniu osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego;
· pomocy w sporządzeniu projektu pisma w zakresie niezbędnym do udzielenia pomocy, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym;
· sporządzeniu projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
Jakiego zakresu prawa dotyczyć będzie nieodpłatna pomoc prawna?
Uprawnieni będą mogli uzyskać informacje w zakresie:
· prawa pracy,
· przygotowania do rozpoczęcia działalności gospodarczej,
· prawa cywilnego,
· prawa karnego,
· prawa administracyjnego,
· prawa ubezpieczeń społecznych,
· prawa rodzinnego,
· prawa podatkowego z wyłączeniem spraw podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Pomoc nie będzie natomiast obejmowała spraw z zakresu prawa celnego, dewizowego, handlowego i działalności gospodarczej, z wyjątkiem przygotowywania do jej rozpoczęcia.
