W chwili podjęcia decyzji o separacji bądź rozwodzie małżonkowie – rodzice powinni porozumieć się w sprawach związanych z przyszłością swojego potomstwa. Najlepiej byłoby, gdyby stworzyli wspólny plan opieki nad dziećmi i ich jak najlepszego wychowania.
Ustawa z 6 listopada 2008 r. nowelizuje Kodeks rodzinny i opiekuńczy ( Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59późn. zm.) Wprowadzone zmiany obowiązują od 13 czerwca 2009r. i rozszerzają artykuł 58, co ma na celu ochronę interesów dzieci. Artykuł 58 § 1 kro brzmi „W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.” Ponadto w § 1a wskazano, iż „Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie, o którym mowa w § 1, i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.”
Porozumienie rodziców w sprawie dzieci powinno więc określać ich prawa i obowiązki względem potomstwa. Ustawa nie precyzuje formy porozumienia, ale najlepszą wydaje się być forma pisemna. Ustawodawca wskazuje, że rodzeństwo powinno wychowywać się razem, jednak każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie i jeżeli jest to możliwe, należy uwzględnić przy tym wolę dziecka i jego stopień dojrzałości.
Przygotowywanie porozumienia wymaga współpracy rodziców. Jeżeli rodzice nie będą mogli dojść do zgody w kwestiach władzy rodzicielskiej i spraw mających z nią związek, sąd ma prawo ograniczyć władzę rodzicielską obojgu lub jednemu z rodziców. Niejednokrotnie konflikty między rodzicami zostają rozszerzone na dzieci, a to nie służy ich dobru.
Ustawodawca nie wskazuje, jak porozumienie ma wyglądać, jednak praktyka sądowa określiła, co powinno znaleźć się w treści dokumentu. Są to m.in. ustalenia w kwestii:
– Władzy rodzicielskiej i miejsca zamieszkania dziecka
– Kontaktów z rodzicami (w jaki sposób i kiedy dziecko będzie widywać się z rodzicem, z którym nie zamieszkuje na stałe)
– Wakacji, ferii, świąt ( np. w których miesiącach dziecko spędza wakacje z matką, a w których z ojcem; czy pierwszy dzień świąt będzie zawsze spędzany u jednego rodzica, czy może na przemian)
– Edukacji (w jaki sposób rodzice będą podejmowali decyzje dotyczące wyboru szkoły, zajęć pozalekcyjnych)
– Zdrowia (kto będzie podejmował decyzje związane ze stanem zdrowia, wyborem lekarzy)
– Finansów (kto i w jakiej wysokości będzie płacił za zajęcia pozalekcyjne, zakup mebli, wycieczki itp.)
– W jaki sposób rodzice będą rozwiązywali między sobą kwestie sporne.
W każdym przypadku sąd ma obowiązek kontrolowania treści porozumienia, dlatego może się zdarzyć, że doprecyzowanie niektórych punktów odbywać się będzie na rozprawie przy udziale obojga rodziców.
Przykładowe wzory i objaśnienia można znaleźć na stronach:
- Opr. Ewa Łojek- Zacheja
