Zgodnie z treścią art.133 § 1 kodeksu rodzinnego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania. Z mocy art.135 § 1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony żadnym terminem, a w szczególności terminem uzyskania pełnoletniości uprawnionego. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego wykształcenia podstawowego lub średniego. Wyjątkiem może być jednakże art. 133 § 3 kro wskazujący na możliwość uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego przez rodziców względem pełnoletniego już dziecka, gdy świadczenia połączone są z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców lub dziecko nie stara się uzyskać możności samodzielnego utrzymania się.
Dla przykładu: wyrokiem sądu orzekającego rozwód sąd obciążył kosztami utrzymania małoletnich dzieci oboje rodziców, ustalając przy tym udział ojca niemieszkającego z dziećmi w tych kosztach na kwotę 300 zł, zarówno na 16-letnią córkę jak i na 12-letniego syna. Od momentu rozwodu minęło niespełna 10 lat. W tym okresie dzieci rozpoczęły studia, podjęły pracę i wyprowadziły się z mieszkania matki. Pracujący ojciec natomiast zachorował, a koszty leczenia zaczęły przewyższać miesięczne dochody jakie otrzymywał.
W tej sytuacji warto złożyć pozew o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego. Zastosowanie będzie mieć tutaj m.in. art. 138 w którym ustawodawca wprowadził przepis, który uzasadnia żądanie zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w razie zmiany stosunków. Przykład ten nie gwarantuje uznania powództwa, bowiem to sąd zdecyduje, czy pełnoletnie dzieci powoda są w stanie samodzielnie się utrzymać, bądź mają majątek, który na to pozwoli. Istotne są także możliwości zarobkowe zobowiązanego. Nadto przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, należy brać pod uwagę, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie przez nie nauki (wyrok SN 1997.11.14 III CKN 257/97 OSNC 1998/4/70). Warto jednak podkreślić, że jeśli wniesiemy taki pozew istnieje szansa na to, że obowiązek alimentacyjny wygaśnie , a jeśli to się nie uda, to wysokość zasądzonej kwoty alimentów może zostać stosownie obniżona.
- Opr. Ewa Łojek- Zacheja
